1.

संस्कृत मे समानार्थकशब्द पाकगृह​

Answer»

व्याकरण की तरह ही संस्कृत व्याकरण में पर्यायवाची होते हैं। पर्याय का अर्थ है-समान। अतः समान अर्थ व्यक्त करने वाले शब्दों को पर्यायवाची शब्द (SYNONYM WORDS) कहते हैं। इन्हें प्रतिशब्द या समानार्थक शब्द भी कहा जाता है। व्यवहार में पर्याय या पर्यायवाची शब्द ही अधिक प्रचलित हैं। विद्यार्थियों के अध्ययन हेतु पर्यायवाची शब्दों की सूची प्रस्तुत है-संस्कृत के पर्यायवाची शब्द1. स्वर्गः :- नाकः, सुरलोकः, देवलोकः, त्रिशालयः2. देवता :- अमरः, निर्जरः, देवः, तुरः आदित्यः3. असुरः :- दैत्यः, दनुजः, दून्द्रारिः, दानवः, राजतः4. ब्रह्मा :- आत्ममूः, सुरज्येष्ठः, पितामहः, हिरण्यगर्भः5. विष्णु :- नारायणः, दामोदरः. गोविन्दः, गरुड़ध्वजः6. कामदेवः :- मदनः, मन्मयः, मारः, प्रद्युम्नः, कन्दर्य:7. लक्ष्मी :- पद्मालया, पद्मा, कमला, त्री, हरिप्रिया8. गरुडः :- तार्क्ष्यः, वैनतेयः, खगेश्वरः, नागान्तकः9. शिवः :- शम्भु, पशुपतिः, महेश्वरः, शंकरः, चन्द्रशेखरः10. पार्वती :- उमा, कात्यायनी, गौरी, हैमवती. शिवा, भवानी11. गणेश :- गणाधिपः, एकदन्तः, तम्बोदरः, गजाननः12. इन्द्रः :- मरुत्वान्, मघवा, पुरन्दरः, वासवः, सुरपतिः13. नारदः :- तुम्बुरू, भरतः, देवलः, देवर्षिः14. अमृत :- पीयूषम्, सुधा, अमिय15. अग्नि :- वैश्वानरः, वह्निः, धनञ्जयः, जातवेदा, पावकः16. यमराजः :- धर्मराजः, परेतराट्, कृतान्तः, शमनः, कालः17. वायुः :- गन्धवाहः, अनिलः, समीरः, मारुतः, समीरण18. शीघ्रम् :-त्वरितम्, क्षिप्रम्, द्रुतम्, सत्वर, चपलम्19. लगातार :- सतत, अनारत, अश्रान्त, अविरत, अनवरत20. कुबेरः :- यक्षराट, धनदः, किन्नरेशः, नरवाहनः श्रीदः21. आकाश :- व्योम, पुस्कर, अम्बर, गगन, अनन्त22. दिशा :- दिक्, ककुप, काष्ठा, आशा, हरित्23. मेघः :- वारिवाहः, बलाहकः, धाराधरः, जलधरः. घनः24. विद्युत् :- शम्पा, ऐरावती, क्षणप्रभा. तडित्. चञ्चला25. चन्द्रमा :- हिमांशु, चन्द्रः, विधुः, सुधांशु. मृगाङ्कः, शशधरः26. चाँदनी :- चन्द्रिका, ज्योत्स्ना, कौमुदी27. नक्षत्र :- ऋक्षम्, भं, तारा, तारका, उडु28. सूर्यः :- सूरः, आदित्यः, प्रभाकरः, भानु, सविता29. किरण:- रश्मि, करः, उस, घृणि, मरीचि30. काल :- समयः, दिष्टः, अनेहा31. दिवसः :- घसः, दिनम्, अहन्. वासरः32. रात :- शर्बरी, निशा, रात्रि, क्षणदा, विभावरी, रजनी33. पाप:- पङ्कः, पाप्मा, किल्विषः, कल्मषः, अंहस्, दुष्कृतम्34. पुण्य :- धर्मम्, श्रेयम्, सुकृतम्, वृषः35. हर्ष :- प्रीति, प्रमदः, प्रमोदः, आमोदः, शातम्, सुखम्36. कल्याण :-श्वस्, श्रेयस्, शिव, भद्रं, मङ्गलं, भव्यम्, कुशलं37. भाग्य :- दैवमा, दिष्टम्, भागधेयम्, नियति, विधिम्38. प्राणी :-चेतन, जन्मी, जन्तुः, जन्युः, शरीरी चित्त,39. मन :- चेत, हृदय, स्वान्त, मानस, मनस्40. बुद्धि :- मनीषा, धी, प्रज्ञा, मति, प्रेक्षा, चेतना41. संदेह :- विचिकित्सा, संशय, द्वापरः42. स्वीकारना :- प्रतिज्ञानम्, नियम, आश्रव, अङ्गीकारः43. मोक्ष :-मुक्ति, कैवल्य, निर्वाण, अपवर्गः44. काला :-रंग कृष्णः, नीलः, असितः, श्यामः, श्यामलः, मेचकः45. सरस्वती :- वाणी, ब्राह्मी, भारती, भाषा, गी, वाक्46. बोली :- व्याहारः, उक्ति, लपित, भाषित, वचन, वचस्47. समाचारः :-वार्ता, प्रवृत्ति, वृत्तान्तः, उदन्तः48. निन्दा :-अवर्ण, आक्षेप, निर्वाद, परीवाद, उपक्रोशः49. शब्द :-निनादः ध्वनिः, ध्वानः, रवः, निर्घोषः50. नृत्य :-नटन, नाट्य, लास्य, नर्तन51. अपमान :-अनादरः, परिभव, रीठा, अवमानना, अवज्ञा, अवहेलन52. लज्जा :- मन्दाक्ष, त्रपा, व्रीडा, ही53. क्रोध :- कोपः, अमर्षः, रोषः, प्रतिधा54. इच्छा :- काङ्क्षा, स्पृहा, ईहा, वाञ्च्छा, लिप्सा, मनोरथः55. कपट :- व्याज, दम्भ, उपधि, कैतवम्, निकृति56. खेल:- कौतूहल, कौतुक, कुतुक, कुतूहलम्57. निद्रा :- शयन, स्वाप, स्वप्न, संवेशः58. स्वभाव :-मन संसिद्धि, प्रकृति, स्वभावः, निसर्गः59. उत्सव :- क्षणः, उद्धर्षः, महः, उद्धवः60. विवर :-कुहर, शुषिर, बिल, छिद्र, रन्ध्र, वपा61. साँप:- सर्पः, भुजंगः, अहिः, विषधरः, चक्री, व्याल62. नरक :-नारकः, निरयः, दुर्गति.63. समुद्र :- सिंधु, पारावारः, रत्नाकरः, सागरः64. पानी :-वारि, सलिल, जलम्, पय, जीवन, उदक, तोय65. मछली :- झष, मीन, मत्स्य, अंडज, विसार, शकुली66. नदी:- तटिनी, शैवालिनी, निम्नगा, आपगा, सरिता67. गंगा :-विष्णुपदी, जह्नतनया, भागीरथी, त्रिपथगा68. यमुना :-कालिन्दी, सूर्यतनया, शमनस्वसा69. नर्मदा :-रेवा, सोमोद्भवा, मेकलकन्यका70. कमल :-राजीव, पुष्कर, सरसीरुह, अरविन्द, जलजMark me as brainlist__"__"__!!!!!!



Discussion

No Comment Found