

InterviewSolution
Saved Bookmarks
This section includes InterviewSolutions, each offering curated multiple-choice questions to sharpen your knowledge and support exam preparation. Choose a topic below to get started.
751. |
हल कीजिए- `(dy)/(dx)+y tan x=x^(m)cos x.` |
Answer» दिया हुआ अवकल समीकरण है- `(dy)/(dx) +y tan x = x^(m) cos x" "...(1)` `P =tan x` और `Q=x^(m) cos x.` `therefore I. F. =e ^(int tan x dx)=e ^(log |sec x|)=sec x` अतः अभीष्ट हल है- `y. (I. F.)= int Q . (I. F) dx+C` `impliesy. sec x = intQ. (I. F. ) dx+C` `impliesy. sec x = int x^(m) cos x. sec x dx +C` `impliesy sec x = int x^(m) dx+C` `implies y sec x = (x ^(m+1))/(m+1) +C.` |
|
752. |
हल कीजिए- `(x^(2) -1) (dy)/(dx) +2xy =(2)/(x^(2)-1).` |
Answer» दिया गया अवकल समीकरण है- `(x^(2)-1) (dy)/(dx) +2xy =(2)/(x^(2)-1)` `implies (dy)/(dx)+((2x)/(x^(2)-1))y= (2)/((x^(2)-1)^(2)), " "....(1)` `[(x^(2)-1)` से भाग देने पर] हो कि y में रैखिक अवकल समीकरण है. समी (1 ) कि तुलना `(dy)/(dx) +Py=Q` से करने पर ` P=(2x)/(x^(2)-1)` और `Q=(2)/((x^(2)-1)^(2))` ` thereforeI. F. =e^(intPdx)=e ^(int(2x)/(x^(2)-1)dx)` `=e^(int(dt)/(t)),["माना " x^(2) -1 =timplies 2x dx= dt]` `=e ^(int(dt)/(t))=e ^(log |x^(2)-1|)` `=x^(2)-1 ` अभीष्ट हल है- `y xx (I. F. )=int Q xx (I. F .) dx +C` `impliesy (x^(2)-1)=int (2)/((x^(2)-1)^(2))xx (x^(2)-1) dx+C` `implies (x^(2)-1) =2 int (1)/(x^(2)-I^(2))dx+C` `implies y(x^(2) -1) =2 log |(x-1)/(x+1)|+C.` |
|
753. |
हल कीजिए- `(dy)/(dx) +y cot x =2 cos x, y=0` यदि `x=(pi)/(2).` |
Answer» दिया हुआ अवकल समीकरण है- `(dy)/(dx) +y cot x=2 cos x " "...(1)` यहॉँ `P=cotx` और `Q =2 cos x` `thereforeI. F. =e ^(intPdx)=e ^(int cot xdx )=e ^(log (sin x))=sin x` अतः अभीष्ट व्यापक हल है- `yxx (I. F. ) =int Q xx (I. F. )dx +C` `implies y. sin x=int 2 cos x sin xdx +C` `impliesy sin =x int sin 2 xdx +C` `impliesy sin x =(-cos 2x)/(2)+C" "...(2)` समी (2 ) में, `x=pi/2` और `y=0` रखने पर , `0=-(cos pi)/(2) + Cimplies C=(-1)/(2),[because cos pi =-1]` समी (2 ) में `C=-1/2` रखने पर, `ysin x=-1/2 cos 2x -1/2` `implies2 y sin x + cos 2x +1=0` |
|
754. |
हल कीजिए- `(1+x^(2))(dy)/(dx) +y=e ^(tan ^(-1))x.` |
Answer» दिया हुआ अवकल समीकरण है- ` (1+x^(2))(dy)/(dx) +y=e ^(tan ^(-1)x),` `implies(dy)/(dx)+((1)/(1+x^(2)))u=(e ^(tan^(-1)x))/(1+x^(2))" "...(1)` जो कि y में रैखिक अवकल समीकरण है. समी (1 ) कि तुलना `(dy)/(dx)+Py =Q` से करने पर , `P =(1)/(1+x^(2))` और `Q=(e ^(tan ^(-1)x))/(1+x^(2))` `therefore I. F. =e^(int (1)/(1+ x^(2)))dx =e ^(int (1)/(1+x^(2)))=e ^(tan^(-1)x)` अतः अभीष्ट हल है- `y xx (I. F. )=int Qxx (I. F. ) dx+C` ` impliesy. e ^(tan^(-1)x)=int (e ^( tan ^(-1)x))/(1+x^(2))dx+C` `implies ye ^(tan ^(-1)x) =int (e^(2 tan^(-1)x))/(1+x^(2))dx+C` `impliesye ^(tan ^(-1)x)= int e ^(2t) dt +C,` `["माना" tan ^(-1) x=t implies(1)/(I+x^(2))dx=dt]` `impliesye ^(tan ^(-1)x)=(e ^(2t))/(2)+C` `implies ye ^(tan ^(-1)x)=1/2 e ^(2 tan ^(-1))+C.` |
|
755. |
हल कीजिए- `(y+3x^(2))(dx)/(dy)=x.` |
Answer» दिया गया अवकल समीकरण है- `(y+3x^(2))(dy)/(dx) =x` `implies (dy)/(dx) =(y+ 3x^(2))/(x)` `implies (dy)/(dx)=(y)/(x)+3x` `implies (dy)/(dx) -y/x =3x` `implies(dy)/(dx) +(-(1)/(x))y =3x` जो कि y में रैखिक अवकल समीकरण है. समी (1 ) कि तुलना `(dy)/(dx)+Py =Q` से करने पर `P=-1/x` और `Q=3x.` `thereforeI. F. =e ^(int Pdx)=e ^(int (1)/(x)dx)=e ^(-log |x|)=e ^(log x^(-1))` `=x^(-1) =1/x` अतः अभीष्ट हल है- `y xx (I. F.) = int Q xx(I.F.) dx+C` `impliesy. (1)/(x)=int 3x xx (1)/(x) dx+C` `implies y/x =int 3 dx+C` `implies y/x =2x+C` `implies y=3x^(2) +Cx.` |
|
756. |
(i) `(dy)/(dx)+ysecx=tanx` (ii) `(dy)/(dx)+y cotx=2cosx` |
Answer» `y(sec x+tanx)=secx+tanx-x+c` (ii) `ysinx=-(1)/(2)cos2x+c` | |